Ընթացիկ համար

Քեզ համար   

Մանուկներին

Արխիվ

Քարոզները

Բացիկներ

ՀՈԳԵՒՈՐ ԵՐԱԺՇՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԵՐԳ
ՍՈՒՐԲ ՅՈԹՎԵՐՔ ՄԱՅՐ ԵԿԵՂԵՑՈՒՄ

րաժշտության ակունքը հոգեւոր սկիզբ ունի եւ կայանում է այն ժամանակ, երբ գիտակցությունը՝ «ես»-ը, քեզ առաջնորդելով մինչեւ մի պահի, դադարում է գերիշխող լինել, ձուլվում է բացարձակի հետ: Դա այն պահն է, որ իր մեջ արարչությունն է կրում, եւ որն այլ կերպ կոչում ենք աստվածային: Հատկապես հոգեւոր երաժշտության ներքին ուժը հավատքից է բխում: Առանց հավատքի երաժիշտը չի հասնի հնչյունների միաձուլմանը:

Ազգային-հոգեւոր երաժշտության միջոցով ենք նաեւ դարեր շարունակ կարողացել պահել հայի մեր դիմագիծը: Կոմիտաս վարդապետն ասում է. «Որքան ապրի հայկական երաժշտությունը, այնքան կապրի Հայաստանը»: Կոմիտասի կյանքի գործն էր հայոց պատմության ամենաողբերգական պահին կորստից փրկել, խորթ, օտարամուտ տարրերից մաքրել, բյուրեղացնել հայոց երգը:

Հոկտեմբերի 24-ին Շիրակի թեմի բարեխնամ Առաջնորդ Տ. Միքայել արքեպս. Աջապահյանի օրհնությամբ, ինչպես նաեւ «Մենք» բարեգործական ՀԿ-ի հովանավորությամբ, Գյումրու Ս. Աստվածածին եկեղեցում կայացավ «Սաղմոսերգու» հոգեւոր երաժշտության արական երգչախմբի համերգը, որի գեղարվեստական ղեկավարն ու դիրիժորն է Վահե Բեգոյանը:

Ս. Յոթվերք առաջնորդանիստ մայր եկեղեցին լեփ-լեցուն էր եկեղեցասեր ու երաժշտասեր գյումրեցիներով: Մոտ մեկ ժամ տեւած համերգի ընթացքում հնչեցին միայն Կոմիտաս վարդապետի շարականները, նաեւ «Տեր ողորմեա»-ն, «Սուրբ, Սուրբ»-ը, Աստվածամորը նվիրված տաղերը, Սուրբ Պատարագից հատվածներ:

Երգող մարդը նման է խոստովանողի, իսկ երգը խոստովանանքի: Հենց այսպիսին էին երգչախմբի կատարումները: Երգչախմբի վերջին կատարումը «Նորահրաշ պսակաւոր» շարականն էր՝ նվիված Սուրբ Վարդանանց հիշատակին: Համերգի վերջում մաեստրոն իր շնորհակալությունը հայտնեց թեմակալ Առաջնորդին՝ նման աննախադեպ հնարավորության համար՝ շեշտելով, որ իրականություն դարձավ իր վաղեմի ցանկությունը:

Այնուհետեւ Սրբազան Հայրն իր հայրական խոսքը հղեց երգչախմբին:

ԱՌԱՋՆՈՐԴ ՍՐԲԱԶԱՆԻ ԽՈՍՔԸ

Ես ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել մեր սիրելի մաեստրոյին, բարերարներին, կազմակերպիչներին, հատուկ շնորհկալություն, որ հիշեցրին մեզ, թե բոլորի հետ հավասար քրիստոնեական մշակույթ ունենք: Անցած երկուշաբթի գիշեր, խորախորհուրդ մթության մեջ, մենք ունկնդրեցինք հոյակապ մի համերգ, որ բաղկացած էր բյուզանդական, ռուսական, նաեւ արեւելյան քրիստոնեական երաժշտությունից: Շատերն արեւելյան մեղեդիները լսեցին եւ մտածեցին՝ մահմեդակն երաժշտություն է: Ոչ, արաբերեն նաեւ քրիստոնյաներն են գովերգում Աստծուն: Ասորիները, ղպտիները, մեր քույր Եկեղեցիներիը, մելկիտները, հույն ուղղափառներն արեւելքում երգում եւ փառաբանում են Աստծուն արաբերեն կամ արամերեն: Ես սա ուզեցի ճշտել, որովհետեւ խոսակցություն է գնում քաղաքում, թե եկեղեցում ոչ քրիստոնեական երաժշտություն է հնչում:

Ցանկացած կերպով կարելի է Տիրոջը փառաբանել: Եվ մենք հոյակապ գոհարներ ունկնդրեցինք՝ թվով 113 հունարեն, ռուսերեն եւ, այո, արաբերեն: Երբ համերգից հետո առիթ ունեցա ընդունել մաեստրոյին, հարցրի.

- Մաեստրո, բայց մենք սպասում էինք, որ վերջում նաեւ հայերեն մի հոգեւոր պատառիկ կհնչեցնեք:

Նա պատասխանեց.

- Ես չհամարձակվեցի, հայկական հոգեւոր երաժշտությունն այնքան յուրահատուկ է, այնքան խոր (իր խոսքերն եմ կրկնում, ինձնից չեմ հնարում), որ ես չհամարձակվեցի մտնել հայկական երաժտության մեջ: Ինձ դրա համար շատ լուրջ օգնականներ ու խորհրդատուներ են պետք:

Ուրեմն՝ հայկական երաժշտությունն ու հայկական հոգեւոր երաժշտությունն այս բարձրության վրա են, ինչը մենք հաճախ չենք հասկանում: Այս բարձրության վրա են գտնվում նաեւ հայ եկեղեցական ճարտարապետությունը, հայ եկեղեցական մատենագրությունը, գրականությունը: Այն, ինչ ստեղծել է Հայ Եկեղեցին, ոչ մի տեղ չի զիջում արեւմտյան քաղաքակրթության ամենաբարձր նմուշներին: Այս հասկացողությունը ցավոք մենք չունենք: Այսօր մեր սիրելիները մեզ հիշեցրին, որ ոչ մի բանով չի զիջում այս երաժշտությունը մեկ շաբաթ առաջ մեր ունկնդրածին: Ուրեմն՝ պետք է գնահատել մեր ունեցածը, մաքրել, զուլալեցնել, ներկայացնել ու սիրել, սեփականը սիրել, ինչի մեջ շատ հաճախ թերանում ենք: Շնորհակալություն մաեստրո:

ԱՐՄԵՆ ՍՐԿ. ԻՍԱՀԱԿՅԱՆ
ԱԼՎԱՐԴ ԿԱՂԶՎԱՆՑՅԱՆ

>>>