| «ԱՅՍՕՐ
ՆՈՐ ՇՈՒՇԱՆ ԾԱՂԿԵԱԼ Ի ՆՈՐԱՏՈՒՆԿ ԲՈՒՐԱՍՏԱՆԷՆ»
ՏՈՆ ՍՈՒՐԲ ԱՍՏՎԱԾԱԾՆԻ ՏՓԻ ԳՅՈՒՏԻ
 այաստանյայց
Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին Աստվածամոր հիշատակի համար սահմանել է
յոթը տոն:
Դրանք են Ս. Կույս Մարիամի հղացման տոնը, ծնունդը, ընծայումը, ավետումը,
վերափոխումը, տփի եւ գոտու գյուտերը: Եկեղեցական սրբազան ավանդությունը
Տիրամորը համարում է սրբերի գլուխ եւ դասում հրեշտակներից վեր: Աստվածային
նվիրապետության մեջ Սուրբ Կույսը ստորադասվում է միայն Ս. Երրորդությանը:
Տիրամայրը մարդկության համար մշտապես եղել եւ մնում է իբրեւ կուսական
անաղարտության, անապականության չափանիշ, գեղեցկության սիմվոլ, հեզության
կատարելատիպ եւ, բնականաբար, ներշնչանքի անսպառ աղբյուր: Նրա աշխարհը
երկինքն էր, եւ Տերը՝ զորությունը, ուստի վերջինիս սրբակյաց կյանքն
արժանացավ երկնային գնահատության:
Աստվածամայրը, իբրեւ «լուսավոր ամպ, որ կյանքի ցողն իջեցրեց բանական
երկրի վրա», ունեցել եւ ունի յուրահատուկ տեղ ու արժեք քրիստոնեական
եւ ընդհանրապես Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցում: Միանշանակ,
Ս. Կույսն այնքան հարազատ է, որ ազգային պատկանելության հարց չի
էլ կարող ծագել կամ Ս. Աստվածածինը բոլորինն է հավասարապես: Եվս
մեկ շատ կարեւոր հանգամանք. Ս. Կույս Մարիամն ամենամեծ բարեխոսն
է մեզ համար: Նրա բարեխոսությանն առաջին անգամ հանդիպում ենք «Կանայի
հարսանիք»-ի դրվագում (Հովհ. Բ 1-12), երբ հարսանքավորների գինին
վերջանալու առիթով Տիրամայրը դիմեց իր Որդուն:
Աստվածածնին նվիրված տոներն ընդհանրապես Հայոց Եկեղեցին տոնախմբում
է միայն Սիմեոն Կաթողիկոսի 1774 թվականի տոնացուցական կարգադրությունից
հետո: Հավելենք նաեւ, որ Ս. Կույսի գործածած իրերին նվիրված տոները
հետո են մուտք գործել տոնացույց եւ մեր Եկեղեցին դրանք վերցրել է
հույներից: Սուրբ Կույսի տփի գյուտը տեղի է ունեցել հետեւյալ պարագաներում:
Երկու իշխան ուխտի են գնում Երուսաղեմ: Երբ հասնում են Գալիլիա,
տեսնում են, որ մի հրեա կնոջ տան առջեւ, բազմատեսակ հիվանդներից
բաղկացած, բազմություն է հավաքվել: Ներս են մտնում եւ տեսնում մի
տուփ: Ուխտավորները հրեա կնոջից իմանում են, որ տուփը ժամանակին
պատկանել է Սուրբ Կույսին, եւ այժմ դրա շնորհիվ հրաշքներ են տեղի
ունենում: Նրանք գնում են Երուսաղեմ, պատրաստել են տալիս նմանատիպ
մեկ այլ տուփ եւ հետդարձին, կրկին մտնելով հրեա կնոջ տուն, փոխում
են այն հնով: Տուփն իրենց հետ տանելով Պոլիս՝ այդ մասին պատմում
են Պատրիարքին: Վերջինս մեծ հանդիսությամբ տուփը զետեղում է եկեղեցում
եւ հուլիսի 2-ին մոտակա կիրակին նշանակում է տոն՝ «Գիւտ տփոյ Սրբուհւոյ
Աստուածածնի» անվամբ:
Սուրբ Աստվածածնի տփի գյուտի հիշտակն այս տարի Հայոց Եկեղեցին տոնախմբեց
հունիսի 27-ին: Սուրբ Յոթվերք մայր եկեղեցում մատուցվեց Սուրբ եւ
անմահ Պատարագ: Օրվա պատարագիչն էր Տ. Ավետիք աբղ. Սողոմոնյանը:
Սրբազան արարողակարգի ընթացքում՝ «Հայր մեր»-ից առաջ, օրվա խորհուրդը
մեկնող հանգամանալից քարոզ խոսեց պատարագիչ Հայր Սուրբը:
ԱԼՎԱՐԴ ԿԱՂԶՎԱՆՑՅԱՆ
>>>
|
|
