Ընթացիկ համար

Քեզ համար   

Մանուկներին

Արխիվ

Քարոզները

Բացիկներ

ԹԱԴԵՈՍ ԱՌԱՔՅԱԼԻ ԵՎ ՍԱՆԴՈՒԽՏ ԿՈՒՅՍԻ ՏՈՆԸ
ՍՈՒՐԲ ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑՈՒՄ

«Առաքեա, Տէ՛ր, զլոյս քո եւ զճշմարտութիւնս քո, ցո՛յց մեզ, Տէ՛ր, զողորմութիւն եւ
քո ծառայիցս լե՛ր օգնական բարեխօսութեամբ սրբոց մարտիրոսացն,
որոց այսօր է յիշատակ»:
ՇԱՐԱԿՆՈՑ

ռաքելահաստատ Հայոց Սուրբ Եկեղեցին այս տարի օգոստոսի 2-ին ոգեկոչեց մեր առաջին լուսավորիչներից Սուրբ Թադեոս Առաքյալի եւ առաքելագործ Սանդուխտ կույսի հիշատակի օրը:

Հայոց Եկեղեցու հնագույն շրջանի պատմությանը վերաբերող տեղեկությունները հիմնականում փոխանցվել են սրբազան ավանդությամբ: Սա պայմանավորված է նրանով, որ մինչեւ Ե դարը, այսինքն՝ հայոց գրերի գյուտը, Եկեղեցու ձեւավորման հետ կապված իրադարձությունները սերնդից սերունդ ավանդվել են բանավոր եւ միայն Ե դարում են գրի առնվել հայ մատենագրության ու պատմագրության մեջ: Սուրբ եւ սքանչելագործ Թադեոս Առաքյալի քարոզության վիճակը Հայաստան աշխարհն էր: Նա կյանքի խոսքի քարոզիչ էր եւ առաջին ընծայյալը մարտիրոսության պսակի արժանացած նահատակների մեջ: Նրան վիճակվել էր գալ Հայաստան՝ քարոզելու հայ ազգին: Ագաթանգեղոսի՝ ասորերեն հայտնի մի գրության վկայությամբ, Թադեոսը Եդեսիայից գալիս է Հայաստան եւ Աբգարի քեռորդի Սանատրուկի կողմից արքունիքում ընդունելության արժանանում:

Արքունիքից շատ-շատերը գալիս են Սուրբ Առաքյալի մոտ՝ լսելու նրանից Ավետարանի քաղցրաբարբառ քարոզչությունը: Նրա մոտ է գալիս նաեւ Սանատրուկ թագավորի դուստրը՝ Սանդուխտը, ով մանկահասակ էր, գեղեցիկ տեսքով, վայելուչ դեմքով: Սանդուխտը գիշերներն Առաքյալից լսում էր Ավետարանի խոսքը եւ բազում օրեր աշակերտում նրան: Թադեոսը տեսնելով Սանդուխտի ջերմեռանդ սերն առ Քրիստոս՝ նրան մկրտում է: Նույն պահին սուրբ կույսի վրա իջնում է լուսեղեն մի նշան, որի մջից լսվում է երկնային հրեշտակների ձայնը: Այդ նշանը տեսնելով՝ շատերն են հավատում Քրիստոսին: Արքայադստերը դարձի բերելու բոլոր հորդորներն ու ձեռնարկումներն անցնում են ապարդյուն: Ի վերջո, Սանատրուկ թագավորի հրամանով, նահատակվում է Սանդուխտը, իսկ յօթն օր անց, Արտազ գավառի Շավարշավան գյուղաքաղաքում, մյուս քրիստոնյաների հետ, նաեւ Թադեոս Առաքյալը:

Նրա մահից հետո Հայաստան են գալիս առաքյալներից Բարդուղիմեոսը, Հուդա Ղեբեոսը, Շմավոն նախանձահույզը, նաեւ Թադեոսի աշակերտներից Եղիշեն ու Եվսթադեոսը: Նրանք, բազմաթիվ մարդկանց քրիստոնեական հավատի դարձնելուց հետո, նահատակվում են Մեծ եւ Փոքր Հայքի տարբեր շրջաններում: Հովհան Մանդակունի կաթողիկոսի եւ Վահան Մամիկոնյան մարզպանի օրոք, Կիրակոս անունով մի ճգնավոր, ով բնակվում էր Շվարշանին մոտակա մի քարանձավում, տեսիլքով իմանում է նրանց տեղը եւ, մի քահանայի հետ փորելով տեսիլքով մատնանշված տեղերը, գտնում է սուրբ նշխարները: Սուրբ Սանդուխտը թաղված է Նարեկ վանքում, որի բուն անունը հենց Սուրբ Սանդուխտ է, իսկ Սուրբ Թադեոս Առաքյալի գերեզմանը, այժմյան Իրանի տարածքում գտնվող, Սուրբ Թադեի վանքում է: Ըստ Օրմանյանի վկայության՝ Սուրբ Սանդուխտի հիշատակը հին «Տոնացույց»-ում առանձին է կատարվել, հետո միայն միացվել Թադեոս Առաքյալի հիշատակին: Այսպիսով՝ առաքյալների ու նրանց գործակից հետնորդների քարոզչությամբ, մենք՝ հայերս, աշխարհում առաջինն ազգովի քրիստոնյաներ դարձանք՝ քրիստոնեությունն ընդունելով որպես պետական կրոն:

Օգոստոսի 2-ին՝ Սուրբ Թադեոս Առաքյալի եւ Սանդուխտ կույսի տոնի ուրախ առիթով, Սուրբ Աստվածածին մայր եկեղեցում մատուցվեց Սուրբ եւ անմահ Պատարագ: Օրվա պատարագիչն էր Տ. Նարեկ քհն. Անտոնյանը: Սրբազան արարողակարգի ընթաքում՝ «Հայր մեր»-ից առաջ, տոնին համահունչ քարոզ խոսեց պատարագիչ Տեր Հայրը: Ի լրումն օրվա խորհրդի, կատարվեց խոստովանություն, եւ բարեպաշտ հավատացյալներն ստացան Սուրբ Հաղորդություն:

ԱԼՎԱՐԴ ԿԱՂԶՎԱՆՑՅԱՆ

>>>