| «ԸՆԴ
ՆՄԻՆ ԵՒ ԶԱԶԳՍ ՀԱՅՈՑ, ՆՈՐՈԳ ՀՈԳԵՒՈՐ ԾՆՆԴԵԱՄԲ,
Ի ԼՈՅՍ ԱՍՏՈՒԱԾԳԻՏՈՒԹԵԱՆ ԱԾԵՐ»
ՍՈՒՐԲ ՊԱՏԱՐԱԳ ՍՈՒՐԲ ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐՉԻ ՆՇԽԱՐԱՑ
ԳՅՈՒՏԻ ՏՈՆԻ ԱՌԻԹՈՎ
այոց
Եկեղեցու տոնացույցում Ս. Գրիգոր Լուսավորչին նվիրված երեք տոներից
առաջինը հիշատակն է նրա վիրապ մուտքի, երկրորդը՝ ելքի եւ երրորդը՝
նշխարների գյուտի: Սրբի նկարագրի լուսեղեն գծերից մեկն էլ ի հայտ
եկավ իր մահվան ժամանակ: Նա կյանքի վերջին տարիներն անցկացրեց առանձնության
մեջ, ժողովրդից գրեթե անտես ու հեռու: Արիստակեսի՝ Նիկիո ժողովից
վերադառնալուց հետո ծերունազարդ Հայրապետն այլեւս չհեռացավ իր սիրելի
ճգնարանից՝ Մանյա այրից, որ գտնվում էր Սեպուհ լեռան վրա: Այդ խաղաղիկ
քարայրում էլ Հայաստան աշխարհի Լուսավորիչն ավանդեց իր լույս հոգին:
Ոչ-ոք չլեց նրա մահվան մասին: Միայն պատահականությունը հովիվներին
ներս բերեց քարայր, ուր նրան գտան հավիտենական հանգստի մեջ: Դողդողացող
մատներով ու ակնածանքով ծածկեցին նրանք անշնչացած մարմինը քարակույտերով
ու հեռացան:
Հետագայում՝
հավանաբար 327-ին, մեծ Սուրբն ամենասիրելի աշակերտին՝ Գառնիկ Բասենցուն
տեսիլքով հայտնում է իր նշխարների տեղը: Գառնիկը շրջում էր բոլոր
հավանական տեղերը եւ ի վերջո գտնում սիրելի վարդապետի համեստ գերեզմանաթումբը:
Այս գյուտից հետո Սուրբ Հայրապետի լույս նշխարները տեղափոխվում եւ
ամփոփվում են բարձր Հայքի Դարանաղ գավառի Թորդան գյուղում: Հետագայում
Լուսավորչի շնորհալի մասունքները տարածվեցին աշխարհով մեկ: Դրանց
վրա տարբեր վայրերում կառուցվեցին եկեղեցիներ:
Ըստ Դրասխանակերտցու պատմության՝ Ներսես Տայեցի Կաթողիկոսը (գահակալել
է 641-661 թթ.), Զվարթնոցի տաճարը կառուցելիս, «Սուրբ Գրիգորի ոսկորների
նշխարները բաժանելով դնում է չորս հաստահեղույս սյուների տակ՝ անշուշտ
երկնավոր գանձը ապականիչ զեղուններից հաստատուն պահելու եւ քրիստոնեական
հավատի պարծանքի համար: Նա Քրիստոսադրոշմ ու պատվական գլուխը ոչ
թե խորքում, այլ դրսում՝ գզրոցի մեջ է զետեղում` դրան փափագողների
հույսի ու հիվանդների բժշկության համար»:
Ըստ հայ պատմիչների՝ Զվարթնոցն այն վայրն է, ուր Ս. Գրիգորը, Վիրապից
ելնելուց հետո, առաջին անգամ հանդիպեց Տրդատ արքային: Լուսավորչի
Ս. Աջը Հայ Եկեղեցու կարեւորագույն սրբություններից է: Այն Կիլիկիայում
պահպանել են Աջապահյան տոհմի անդամները, որտեղից էլ առաջացել է նրանց
ազգանունը: Նաեւ Ս. Աջը եղել է Հայրապետական Աթոռի գանձն ու զորությունը
եւ պաշտոնական նշանը նրա իշխանության: Նշանավոր դեր է ունեցել կաթողիկոսական
աթոռի տեղափոխության գործում: Հետեւաբար՝ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը
ցայսօր հպարտանում է ճշմարիտ Ս. Աջով, որը, Ս. Խաչափայտի եւ Ս. Գեղարդի
հետ, գործածվում է Սրբալույս Մյուռոնի օրհնության ժամանակ:
ՍՈՒՐԲ ՊԱՏԱՐԱԳ
Հուլիսի 5-ին՝ Ս. Գրիգոր Լուսավորչի նշխարաց գյուտի տոնի ուրախ առիթով,
Ս. Յոթվերք եւ Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցիներում մատուցվեց Սուրբ
եւ անմահ Պատարագ: Օրվա պատարագիչն ու քարոզխոսներ էին Տ. Վարագ
քհն. Հակոբյանը եւ Տ. Ստեփանոս քհն. Ավետիսյանը: Ներկաների թվում
էին Ջավախքի Գումբուրդո գյուղի հոգեւոր հովիվ Տ. Թադեոս քհն. Տեր-Մկրտչյանը
եւ ուխտավոր գումբուրդոցիներ, ովքեր հաղորդվեցին մեր Տիրոջ Ս. Մարմնին
ու Ս. Արյանը:
ԱԼՎԱՐԴ ԿԱՂԶՎԱՆՑՅԱՆ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐԸ՝ ՍԱՐԳԻՍ ՍՐԿ. ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԻ
>>>
|
|