| «ՏԷՐ,
ԵԹԷ ԶՇՐԹՈՒՆՍ ԻՄ ԲԱՆԱՍ, ԲԵՐԱՆ ԻՄ
ԵՐԳԵՍՑԷ ԶՕՐՈՒԹԻՒՆ ՔՈ»
ՈՒԽՏԱԳՆԱՑՈՒԹՅՈՒՆ ԱՐՄԱՎԻՐԻ ԹԵՄԻ ԵՎ ԱՅԼ ՍՐԲԱՎԱՅՐԵՐ
 իրավի,
պատմության ու հավատքի միահյուսման շաբաթ է հունիսի 13-18-ն ընկած
ժամանակահատվածը, որ մեզ հնարավորություն է ընձեռում հետադարձ հայացք
գցել մեր արմատներին եւ սթափվել հպարտության նիրհից: Այս շաբաթ պանծացվող
անձինք ու դեպքերն սկիզբը եղան մի շրջանի, որով ամրագրվեց հայի գոյություն
ունենալու իրավունքը՝ իբրեւ ազգ ու Եկեղեցի: Մենք էլ կարող ենք փաստել
նրանց իրական ու իրավական հաջորդը լինելու հանգամանքը՝ հայ քրիստոնյային
վայել գործերով:
 Այս
ի մտի ունենալով՝ հունիսի 16-ին, Սրբոց Հովհաննու Կարապետի եւ Աթանագինեա
եպիսկոպոսի տոնին, Շիրակի թեմի Առաջնորդ Տ. Միքայել արքեպս. Աջապահյանի
հայրական օրհնությամբ, Զարիկ Իգիթյանի, Ժաննա Խաչատրյանի նախաձեռնությամբ
եւ ԱՄՆ-ում բնակվող Լուսինե Բադալյանի ու Քնարիկ Մխիթարյանի հովանավորությամբ,
ուխտավորներն այցելեցին Վաղարշապատի Ս. Շողակաթ (Ս. Մարիանե) վանք՝
ներկա գտնվելու մատուցվող Սուրբ եւ անմահ Պատարագին: Օրվա պատարագիչն
էր Կ. Պոլսո միաբան Տ. Հարություն վրդ. Տամատյանը:
Ս. ՄԱՐԻԱՆԵ ՎԱՆՔ
Վանքը, ըստ Ագաթանգեղոսի, կառուցել է Ս. Գրիգոր Լուսավորիչը՝ Մարիանեի
նահատակության տեղում, ԺԸ դարում, ուր եւ ամփոփված է Ս. Կույսի աճյունը:
Առավոտյան Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնից եկեղեցականների խաչվառազարդ
թափորն ուղղվեց Ս. Մարիանե վանք: Տոնի առիթով, հավատավոր ժողովրդի
խոնարհումի եւ օրհնության համար, դուրս էր բերվել, Մայր Աթոռում
պահվող, Ս. Հովհաննես Կարապետի մասունքն ամփոփող խաչ-մասունքարանը,
որը բերել է Ս. Գրիգոր Լուսավորիչը, երբ Կեսարիայից վերադառնում
էր հայոց աշխարհ:
Սուրբ եւ անմահ Պատարագից հետո, հենց վանքի բակում, կատարվեց Անդաստանի
արարողակարգ, որի ընթացքում խաչ-մասունքակիրով կատարվեց հավատացյալների
օրհնություն:
ՍՈՒՐԲ ՀՌԻՓՍԻՄԵ ԵԿԵՂԵՑԻ
Ուխտավորների հաջորդ կանգառը Ս. Հռիփսիմե եկեղեցին էր: Վանքը կառուցվել
է Ս. Հռիփսիմեի նահատակության տեղում: Մեր հավատո հայրը՝ Ս. Գրիգոր
Լուսավորիչը եւ Տրդատ արքան կառուցել են վկայարան, որը կիսագետնափոր
էր՝ վերնամասում քարաշեն չորս սյուներով ամպհովանի: 395 թ. Սահակ
Պարթեւը կույսի գերեզմանի վրա կառուցել է տալիս մի փոքր մատուռ:
 Հայ
ճարտարապետության ոսկեդարի սկզբներին, կաթողիկոսական տնօրինությամբ,
նախկին մատուռի տեղում վեր է հառնում նոր ու փառավոր մի կառույց,
որի գեղեցկությամբ հիանալու բախտն ունի նաեւ այս սերունդը: Հովհաննես
Դրասխանակերտցին գրում է, թե եկեղեցու շինության ժամանակ բացվել
է Սուրբ Կույսի մասունքներով տուփը, որ եղել է անձեռնմխելի եւ ունեցել
երեք կնիք՝ Լուսավորչի, Սահակ Պարթեւի ու Կոմիտաս Վարդապետի:
Այս սուրբ կամարների տակ ուխտավորները երգեցին շարականներ, մոմեր
վառեցին եւ աղոթք առաքեցին առ Բարձրյալն Աստված:
Ս. ԳԱՅԱՆԵ ԵՎ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐ
Ս. Գայանե եկեղեցին կառուցվել է 632 թ., Գայանեի նահատակության վայրում,
Եզր Կաթողիկոսի ձեռնարկումով: Այստեղ եւս ուխտագնացները մոմեր վառեցին
եւ Ս. Կույսի գերեզմանին ծնրադիր աղոթեցին խոր համոզումով, թե Տիրոջ
ամենահաս Ս. Աջը միշտ հովանի է իրենց:
Սրբուհի Գայանեն մեզ հորդորում է չկորցնել սուրբ զգաստությունը,
ինչը հույժ կարեւոր է հատկապես այս դարաշրջանում:
Հաջորդ կանգառը Ս. Աստվածածին եկեղեցին էր: Այստեղ նույնպես ուխտավորները
միասնական աղոթք առաքեցին առ Աստված եւ վառեցին իրենց հավատքի մոմերը:
ԵՂԻՊԱՏՐՈՒՇԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻ
Ուխտավորների հաջորդ հանգրվանը Եղիպատրուշի՝ 4-րդ դարի կառույց,
Ս. Աստվածածին եկեղեցին էր, ուր վերանորոգման աշխատանքներ էին ընթանում:
Սակայն այն չխանգարեց, որ ուխտավորներն իրենց աղոթքը բարձրացնեն
առ Ամենաբարի Աստված եւ հայցեն իղձերի կատարում:
ՀԱՌԻՃԱՎԱՆՔ
Վերջին հանգրվանը Հառիճավանքն էր: Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին կառուցել
է Սարգիս Ճոնը: Այդ մասին կարդում ենք եկեղեցու արեւմտյան պատին:
10-րդ դարում տաճարը վերանորոգվել է Հոռոմոսի առաջնորդի կողմից,
ՆԻԹ (975) թ.: Շինության հաստատ ապացույցն է հին գերեզմանատան խաչքարի
վրա եղած արձանագրությունը՝ ԺԳ հայոց թվականով : Տեղ հասնելով՝ ուխտագնացներն
ի մի եկան Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցում, ուր ընթերցեցին Ներսես
Շնորհալու «Հավատով խոստովանիմ» աղոթքի քսանչորս քառատողերը: Այստեղ
եւս, իրենց աղոթքն առ Աստված ուղղելուց հետո, վերջիններս բռնեցին
տունդարձի ճամփան:
ԱԼՎԱՐԴ ԿԱՂԶՎԱՆՑՅԱՆ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐԸ՝ ԱՐՄԻՆԵ ԱՍԱՏՐՅԱՆԻ
>>>
|
|
