ՈՒԽՏԱԳՆԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
ԳԵՂԱՐԴԱՎԱՆՔ
ԵՎ ԱՅԼ ԱՂՈԹԱՎԱՅՐԵՐ
Յուրաքանչյուր ուխտագնացություն
մի նոր կապ է անցյալի ու ներկայի միջեւ եւ մի
նոր կնիք Քրիստոսի հանդեպ հավատքի ուխտին, քանզի «ուխտել իմացող
եւ ուխտը
կատարել կարողացող անհատն ավիշ է քաղում Աստծո եւ ազգի հետ
հաղորդակցվելուց եւ մնում առողջ ու տոկուն, կանաչ ու պտղաբեր:
Ուխտը մարդուն բարձրացնում է դեպ Աստված ու շաղկապում ազգին»:
ԳԱՐԵԳԻՆ Ա ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ
իրավի
Հասատանը, բազմաթիվ հոգեւոր, պատմա-մշակութային հուշարձանների առկայությամբ,
մեծ թանգարան է բաց երկնքի տակ: Այդ թանգարանի մի հատվածն էլ սփռված
է Կոտայքի գեղատեսիլ, բնական պաշարներով հարուստ տարածքում:
Մայիսի 26-ին՝ Համբարձման տոնի ուրախ առիթով, Ս. Յոթվերք եկեղեցու
մի խումբ հավատացյալներ, բարեխնամ Առաջնորդ Տ. Միքայել արքեպս. Աջապահյանի
հայրական օրհնությամբ եւ Զարիկ Իգիթյանի ու ժաննա Խաչատրյանի նախաձեռնությամբ,
մեկնեցին Գեղարդավանք: Նշենք նաեւ, որ, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն
Հայոց Կաթողիկոսի բարձր տնօրինությամբ, Համբարձման տոնը հռչակվել
է Գեղարդավանքի ուխտի օր:
ՍՈՒՐԲ ԱՅՐԻՎԱՆՔ (ԳԵՂԱՐԴԱՎԱՆՔ)
Գեղարդավանքը
Հայաստանի ամենահայտնի եւ ամենաշատ այցելու ունեցող տեսարժան վայրերից
է: Իր ներկայիս անվանումը վանքն ստացել է, ի պատիվ 13-րդ դարում
Ս. Էջմիածնից այստեղ բերված եւ մոտ 500 տարի պահված, համաքրիստոնեական
սրբություններից մեկի՝ աստվածամուխ Սուրբ Գեղարդի:
Վանքը գտնվում է Կոտայքի Գառնի գյուղից հյուսիս-արեւելք, Ազատան
գետի Գողթ վտակի ձորալանջին: Հիմնել է մեր հավատի հայր Ս. Գրիգոր
Լուսավորիչը՝ 4-րդ դարասկզբին: Գեղարդի կիրճը, որի հատակում Կարմրագետի
եւ Ազատի ջրերն աղմուկով միախառնվում են, հրաշքի պես է հայտնվում
ուխտավորներին, իսկ կիրճի կենտրոնում, քարե վիթխարի խեցու մեջ, ամուր
տեղավորված է 13-րդ դարի ճարտարապետության մարգարիտը՝ կաթողիկե մայր
եկեղեցին, որը կառուցել է Երկայնաբազուկ իշխանը՝ Զաքարյանների տոհմի
հիմնադիրը:
Պատմությունը վկայում է, որ Թադեոս Առաքյալն իր հետ Հայաստան է բերել
Գեղարդը: Իսկ ի՞նչ է, քրիստոնեական աշխարհի համար սրբություն դարձած,
այդ գեղարդը: Այն, շուրջ 15 սմ երկարությամբ տափակ, եռանիստ, երկաթյա
տեգ է, որը, փայտի ծայրին ամրացնելով, ծառայել է որպես խոցող զենք՝
նիզակ: Հիսուսին խաչելուց հետո հռոմեացի զորականներից մեկը, հաստատ
համոզվելու համար, որ խաչված Քրիստոս արդեն մեռած է, Նրա կողը նիզակով
խոցեց մինչեւ սիրտը, որից «իսկույն արյուն եւ ջուր ելավ» (Հովհ.
ԺԹ 33-34): Ավանդույթը վկայում է, որ Քրիստոսի վերքից կաթող ջրի
ու արյան խառնուրդից ցայտել է Ղունկիանոսի հիվանդ աչքերին եւ բուժել՝
վերականգնելով նրա տեսողությունը:
Համբարձման տոնը Գեղարդավանքում սկսվեց առավոտյան ժամերգությամբ,
ապա մատուցվեց Սուրբ եւ անմահ Պատարագ: Օրվա պատարագիչն էր Տ. Կյուրեղ
վրդ. Դավթյանը: Հընթացս սրբազան արարողակարգի, ուխտավորները նաեւ
հաղորդվեցին մեր Տիրոջ Ս. Մարմնին ու Ս. Արյանը:
ԳԵՏԱՐԳԵԼԻ (ՁԱԳԱՎԱՆՔԻ) Ս. ՆՇԱՆ
Ուխտավորների փոքրիկ խումբը, հավատքով զորացած, շարժվեց դեպի Գետարգելի
Ս. Նշան, որ 13-րդ դարի կառույց է: Այստեղ է հոգեւոր ծնունդ ստացել
Զաքարիա Ձագեցի Կաթողիկոսը: Ձագավանքը ոչ միայն հոգեւոր-կրոնական,
այլեւ ազգային կարեւոր կենտրոն է եղել առավելապես 1293-ից հետո,
երբ Կիլիկյան Հայաստանից, Սսից, Գրիգոր Անավարզեցի Կաթողիկոսի ջանքերով,
այստեղ տեղափոխվեց Գետարգելի Ս. Նշանը՝ Խաչափայտի մասունքը, որով
եւ մեծ հրաշքներ տեղի ունեցան 11-րդ դարում եւ որի պատճառով էլ կոչվեց
Ս. Նշան:
Այստեղ է գործել Սիմեոն Րաբբունապետը, ում շիրիմը հանգչում է եկեղեցուց
դեպի հյուսիս-արեւելք ընկած հատվածում: Ուխտավորները երկյուղով համբուրեցին
խնկաբույր քարերը, վառեցին իրենց հավատքի մոմերը:
ԱՌԻՆՋԻ Ս. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԵԿԵՂԵՑԻ
Հաջորդ հանգրվանն Առինջի՝ 1880 թ. կառուցված, Ս. Հովհաննես եկեղեցին
էր: Այստեղ եւս ուխտավորներն իրենց հավատի մոմերը վառեցին՝ աղոթասացությամբ
Բարձրյալից հայցելով գթություն Իր արարածների եւ հայոց աշխարհի համար:
Ս. ՊՈՂՈՍ ԵՎ Ս. ՊԵՏՐՈՍ ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐ
Ուխտավորները դարձյալ ճանապարհին են… Շարժվում են դեպի 19-րդ դարի
վերակառուցված Ս. Պողոս եւ Ս. Պետրոս եկեղեցիներ:
Այստեղ նրանք աղոթք առաքեցին առ Աստված՝ աշխարհի խաղաղության, Հայոց
առաքելահիմն Եկեղեցու եւ երկրի շինության ու բարեկեցության համար:
ՆՈՐ ԳԵՂԻԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻ
Նոր Գեղիի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցում եւս հավատավորները վառեցին
իրենց հավատի մոմերը՝ խնդրելով Տիրոջից իրենց օջախներին խաղաղություն:
Վերջին կանգառը Նոր Հաճն գյուղի Ս. Հովհաննես եկեղեցին էր: Այստեղ
եւս բոլորը համատեղ աղոթեցին, իսկ երեկոյան գոհ սրտով բռնեցին տունդարձի
ճամփան:
ԱԼՎԱՐԴ ԿԱՂԶՎԱՆՑՅԱՆ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐԸ՝ ԱՐՄԻՆԵ ԱՍԱՏՐՅԱՆԻ
>>>
|
|