ՄԻՋԻՆՔՆ
ԱԶԱՏԱՆԻ ՍՈՒՐԲ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
(ՍՈՒՐԲ ՍՏԵՓԱՆՈՍ) ԵԿԵՂԵՑՈՒՄ
նիրավ
տնտեսի կիրակիից հետո, Մեծ պահքի 24-րդ օրը (այս տարի՝ մարտի 23-ին)
կոչվում է Միջինք: Դա նշանակում է, որ Մեծ պահքը հասել է իր կեսին:
Ըստ Մաղաքիա արքեպս. Օրմանյանի՝ Միջինք անունը տրվում է Մեծ պահքը
կիսող օրվան, որը տոնական նշանակություն չունի:
ԸՍՏ ՍՈՎՈՐՈՒՅԹԻ
Մեծ
պահքի ընթացքը փոքր-ինչ մեղմելու համար հայոց կենցաղում ընդունված
էր Միջինքի ծեսը: Այդ օրը տանտիրուհիները պատրաստում էին Միջինքի
բաղարջ, որի մեջ պարտադիր դրվում էր որեւէ նշան: Միջինքը, ամանորյա
տարեհացի նման, պետք է ապահովեր օջախի, ընտանիքի անդամների բարեկեցությունը,
անասունների, հողի եւ հիմնական տնտեսական զբաղմունքների ապագա հաջողությունը:
Հետաքրքրական է Միջինքը կտրելու ծեսը. երեկոյան տան ավագը բաղարջ
հացը դնում էր տան ամենափոքր անդամի մեջքին եւ կտրում: Դրանից հավասար
բաժին էին հանում ինչպես տան բոլոր անդամներին, այնպես էլ ընտանի
կենդանիներին ու հողին: Ում բաժնից որ նշանը դուրս գար, այդ տարվա
ընթացքում նրա հաջողությունն ապահովված էր համարվում:
Հին Ջուղայում հավատում էին, որ եթե բաղարջը կտրելու ժամանակ նշանը
դիպչեր դանակին, ընտանիքի ապրուստի աղբյուրը հողն էր լինելու: Դանակը
նույնացվում էր գութանի խոփի հետ: Այժմ, տարածված պատկերացման համաձայն,
նման պարագայում հաջողությունը վերագրվում է ընտանիքի բոլոր անդամներին:
ԼՈՒԾՈ՞ՒՄ ԵՆ ՊԱՀՔԸ ՄԻՋԻՆՔԻՆ
Միջինքի
օրը պահքը չի լուծվում, այլ պահվում է նույն խստությամբ: Կարելի
է Միջինքին, ազգային սովորույթը հարգելով, պասուց գաթա թխել եւ ճաշակել՝
առանց գուշակության միտումների:
ՀԱՎԱՐՏ ԵՐԵԿՈՅԱՆ ԺԱՄԵՐԳՈՒԹՅԱՆ
Թեպետ Միջինքը ծիսական հատուկ տոնակատարություն չունի, սակայն ամեն
տարի Ազատանի Սուրբ Հարություն (Սուրբ Ստեփանոս) եկեղեցու թե՛ երիտասարդները
եւ թե՛ մեծերն սպասում են մեծ ոգեւորությամբ: Օրը եւս մեկ անգամ
հնարավորություն է ընձեռում հավատացյալներիս ի մի գալ եւ միասին
պատրաստել օրվա գլխավոր «ուտելիքը»՝ բաղարջը կամ պահոց գաթան: Բարձր
տրամադրությամբ, ազգային երգեր երգելով ենք պատրաստում Միջինքի գաթան՝
մեջը դնելով փոքրիկ խաչ:
Մարտի 23-ին՝ հավարտ երեկոյան ժամերգության, կտրեցինք գաթան: Ըստ
ժողովրդական ավանդության՝ ում բաժին ընկավ խաչի նշանը, նրա համար
էլ այս տարին օրհնաբեր կլինի:
ԳՈՀԱՐ ԳԱԼԹԱԳԱԶՅԱՆ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐԸ՝ ՀԵՂԻՆԱԿԻ
>>>
|
|