Ընթացիկ համար

Քեզ համար   

Մանուկներին

Արխիվ

Քարոզները

Բացիկներ

ՆՌՆՕՐՀՆԵՔ ՇԻՐԱԿԻ ԹԵՄՈՒՄ

«Երկու սյուների համար պատրաստեց նռնաձեւ զարդեր, որպեսզի դրանք շարք-շարք
կախեն վանդակացանցի վրա: Երկու սյուների խոյակների վերեւից դրեց պսակներ,
իսկ երկրորդ խոյակի շուրջը՝ կարգով շարված երկու հարյուր նռնաձեւ զարդեր»:
Գ ԹԱԳ Է 18, 20

րդեն ութերորդ տարին է, ինչ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Հայրապետի բարձր տնօրինությամբ, Հայոց Եկեղեցու աստվածապաշտական համակարգում հաստատվել է եւս մի բարեպաշտական արարողություն՝ նռնօրհնեքը, որ կատարվում է հայոց բոլոր եկեղեցիներում տարեմտի գիշերը՝ գոհաբանական մաղթանքից հետո: Արարչաստեղծ պտղաբեր ծառերից նռնենու պտուղը եւս այն խորհրդանշաններից է, որ հիշատակվում է Աստվածաշունչ Մատյանում:

Նռնօրհնեքի գաղափարը ծագեց ոչ միայն հայոց աշխարհում նռան մշակման, Հայաստանի խորհրդանիշերից մեկը հանդիսանալու համար, այլ, առաջին հերթին, իր հոգեւոր խորհրդաբանությամբ: Հայկական ավանդության մեջ նուռը, իբրեւ ազգային խորհրդանիշ, կրում է կյանքի, ծաղկունքի եւ առատության իմաստը: Քրիստոնեական խորհրդաբանության մեջ նուռը խորհրդապատկերն է Հիսուս Քրիստոսի հեղած արյան՝ խորհրդանշելով նախ Տիրոջ հրաշափառ Հարությունն ու Աստծո շնորհների բազմազանությունը:

Նուռն արեւելյան ժողովուրդների մոտ համարվել է բոլոր պտուղների արքան ոչ միայն նրա՝ քիմքին հաճելի համի, բուժիչ հատկությունների, այլեւ նռան գլխամասում գտնվող թագանման հավելույթի պատճառով՝ այն ամենեւին պատահականություն չդիտարկվելով: Տեսակետ կա, որ արքայական թագի նախատիպը հնում վերցրել են նռան «թագից»: Մերձավոր ու Միջին Արեւելքում նուռը հայտնի էր դեռեւս Ք.Ա. 12-17 դարերում: Մեծ համբավ ուներ կարթագենյան նուռը: Այս պատճառով էլ հին հռոմեացիները նուռը կոչեցին «կարթագենյան (փյունիկյան) խնձոր» եւ «հատիկավոր խնձոր» անվանումներով: Իսկ պարսկերենում, ինչպես նաեւ պարսկալեզու մյուս ժողովուրդների մոտ նուռը կոչվում է «անար», որ նշանակում է կարմրհատ, հրակերտ, հրահատ:

Ի դեպ կարծիք կա, որ նռան հայրենիքը հենց Պարսկաստանն է: Իսկ հայերեն «նուռն» բառը, ըստ Մագիստրոսի, առաջացել է «կուռ» բառից, ինչը Հ. Աճառյանը հավաստի չի համարում: Նուռը պտղաբերության, առատության, մեծահոգության, մաքրագործության ընդհանրական խորհրդանիշ է: Որպես հայկական հուշանվեր՝ մեծ տարածում ունեն փայտից եւ կերամիկայից պատրաստված նռան նմուշները: Քիչ չեն նաեւ արծաթե զարդանախշերը: Նռան եւ նռնենու պատկերազարդումները տարածված են նաեւ բուն եկեղեցական արվեստում:

Օրինակ՝ Ս. Գրիգոր Լուսավորչի Աջի «թեղանիքի» վրա փորագրված ծաղկազարդերը նռան տեսք ունեն: Ամենեւին էլ պատահական չէ, որ դրանց թերթերն ագուցված են ամբողջապես նռնաքարերով՝ թերեւս ընդգծելու համար Աջի հատւկ «իշխանություն» ունենալու հանգամանքը: Հայ Եկեղեցու խորանների մեկնություններում նռնենիները նմանեցվում են մարգարեների խոսքին, որոնք, առակի նման, իրենց հաստ ու դառը կեղեւով ծածկում են քաղցրության Ավետիսը, անմահության Պտուղը՝ Քրիստոսին: Հայկական գինեգործության մեջ մշտապես իր ուրույն տեղն է ունեցել նռան գինին:

Դեկտեմբերի 31-ին, ճիշտ Ժամը 00:00-ին, Գյումրու Ս. Աստվածածին, Ս. Նշան, Ս. Հակոբ, Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ եւ Մարալիկի Ս. Աստվածածին եկեղեցիներում կատարվեց նռնօրհնեքի կարգ:

Տարեմտին Ս. Աստվածածին առաջնորդանիստ մայր եկեղեցում նռնօրհնեքի կարգ կատարվեց ձեռամբ Շիրակի թեմի Առաջնորդ Տ. Միքայել Արքեպս. Աջապահյանի: Բարեպաշտական արարողության ավարտին օրհնված պտուղները բաժանվեցին ներկա հավատացյալներին:

ԱԼՎԱՐԴ ԿԱՂԶՎԱՆՑՅԱՆ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐԸ՝ ԳԵՎՈՐԳ ՂԱԶԱՐՅԱՆԻ

>>>