«…ԵՒ
ՆՇԱՆ ՅԱՂԹՈՒԹԵԱՆ ԵՏՈՒՐ ՄԵԶ, ՍՈՎԱՒ
ԶԿԵԱՆՍ ՄԵՐ ՊԱՀԵԱ»
ԽԱՉՎԵՐԱՑԻ ՏՈՆԸ ՇԻՐԱԿԻ ԹԵՄՈՒՄ
«Յայնժամ մեք մի ամաչեսցուք յուսացեալքս
ի Քեզ, այլ զօրութեամբ Քով մեծաւ բերկրեսցուք ընդ աջմէ Քումմէ որպես
զորդիս լուսոյ եւ որդիս տուընջեան»:
ՇԱՐԱԿՆՈՑ
աչվերացը՝
Սուրբ Խաչի վերացման տոնը, Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու հինգ տաղավար
եւ Խաչին նվիրված չորս տոներից գլխավորն է ու ամենահինը, որովհետեւ
Խաչը վեր բարձրացնելն ու փառավորելը վերագրվում է Տյառնեղբայր Հակոբոս
Առաքյալին: Նա Երուսաղեմի առաջին եպիսկոպոսն էր եւ, Խաչն ի տես ժողովրդի
բարձրացնելով, «Խաչի Քո, Քրիստոս, երկիրպագանեմք» օրհնությունն ու
աղոթքն է ասել:
Ընդհանրական, ապա նաեւ Հայոց Եկեղեցում տոնը հաստատվել է չորրորդ
դարում: Հիսուս Քրիստոս, սուրբ եւ անարատ մարմնով, միացավ խաչափայտին,
վերափոխեց նրա Էությունը եւ մեզ վերադարձրեց որպես սրբագործության
միջոց՝ ընդդեմ չարի ու մեղքի:
Եկեղեցու
Հայրերը Խաչվերացի տոնը հաստատել են ի նշան Փրկչական Խաչի գերադարձի:
Եռամեծ Վարդապետ Գրիգոր Տաթեւացին, խոսելով Խաչի խորհրդի մասին,
գրում է. «Խաչով սատանային պարտավորեցրեց՝ ասելով. «Դու ես մարդկանց
մեղքերի եւ մահվան պատճառը, ինչպես եւ Ինձ՝ անմեղիս, դու խաչելու
տվեցիր»: Եվ, այսպիսով, թշնամացավ հակառակորդի հետ եւ Հոր առջեւ
դատապարտեց սատանային մեքղերի մեջ, իսկ մարդկանց ետ դարձրեց արդարություն
եւ կյանք», որովհետեւ Խաչը Քրիստոսի փառքն է ու քրիստոնյայի պարծանքը:
Հայ ժողովուրդը միշտ էլ հավատով ու պարծանքով է նայել Քրիստոսի Խաչին՝
դիտելով այն որպես զորության անսպառ աղբյուր: Մեր Հայրերը, պատմության
ամենադաժան ու անհուսալի թվացող պահերին, ապավինել են Խաչի զարմանահրաշ
զորությանը: Ով սրբությամբ եւ հավատարմորեն ընդունում է Խաչի խորհուրդն
ու Խաչվերացի հրավերը, պարտավոր է Խաչի հարանորոգ խորհրդով նորոգվել,
հոգեպես ներշնչվել, քանզի Խաչի միջոցով ու Խաչի խորհրդի միջից այսօր
մեզ հետ է խոսում Աստված:
Սեպտեմբերի 11-17-ն ընկած ժամանակահատվածում հանդիպող կիրակի օրը
Հայաստանյայց Սուրբ ԵԿեղեցին տոնախմբում է Խաչվերացը, թեեւ մյուս
Եկեղեցիներն այն հիշատակում են սեպտեմբերի 14-ին, քանի որ համաքրիստոնեական
բնույթ ունի:
ԽԱՉՎԵՐԱՑԻ ՍՈՒՐԲ ՊԱՏԱՐԱԳ ՍՈՒՐԲ ՆՇԱՆՈՒՄ
Սեպտեմբերի
16-ին՝ աշնանային այդ գեղեցիկ օրը, տոնի ուրախ առիթով, կենդանացավ
Սուրբ Նշան եկեղեցին, որպեսզի ի կատար ածի ուխտի եկած հավատացյալների
նվիրական երազանքը, իղձն ու փափագը: Այս ամենի երեւելի դրսեւորումը
եղավ մատուցված ուխտի Սուրբ եւ անմահ Պատարագը:
Սուրբ Պատարագ մատուցվեց նաեւ Գյումրու Ս. Յոթվերք, Ս. Հակոբ, Ս.
Գրիգոր Լուսավորիչ, Ս. Մինաս, Ս. Հռիփսիմե եկեղեցիներում: Սուրբ
Նշանում էին հավաքվել հավատավոր գյումրեցիներ՝ ներկա գտնվելու մատուցվելիք
ուխտի Սուրբ եւ անմահ Պատարագին: Օրվա պատարագիչն էր Տ. Եզնիկ քհն.
Գալստյանը:
Սրբազան արարողակարգի ընթացքում՝ «Հայր մեր»-ից առաջ, պատարագիչ
Տեր Հայրը ոգեշունչ քարոզ խոսեց՝ մեկնելով օրվա խորհուրդը, մեկ անգամ
եւս շեշտելով Խաչի նշանակությունը քրիստոնյայի կյանքում: Սուրբ Պատարագի
ընթաքում, ուխտավորաբար Ս. Նշան եկեղեցում գտնվող, հավատացյալներն
ստացան Սուրբ Հաղորդություն:
ԹԱՓՈՐ ԽԱՉՎԵՐԱՑԻ «ԽԱՉԻ ՔՈ ՔՐԻՍՏՈՍ»
Տոնի կիրակի երեկոյան կատարվում է Խաչի բարձրացման հանդիսավոր արարողություն
եւ անդաստանի կարգ: Արարողությունն սկսվում է, ռեհանով ու ծաղիկներով
զարդարված, Խաչը հանդիսավոր թափորով եկեղեցու բակ դուրս բերելով:
Առաջնորդանիստ
Սուրբ Աստվածածին մայր եկեղեցուց հոգեւորականաց թափորը, շարականների
երգեցողությամբ, դուրս բերեց հաղթական Ս. Նշանը եւ ուղեւորվեց կենտրոնական
(Վարդանանց) հրապարակ, ուր եւ կատարվեց անդաստան: Զարդարված Խաչով
թափորապետ Տեր Շիրակ ավագ քհն. Առաքելյանը, բարձրացնելով Խաչը, օրհնեց
աշխարհի արեւելյան, արեւմտյան, հարավային եւ հյուսիսային կողմերը՝
բարեկարգություն ու խաղաղություն հայցելով Աստծուց եւ օրհնված վարդաջուր
ցողելով թափորական ժողովրդի վրա:
Անդաստանից հետո, դարձյալ թափորով մտնելով եկեղեցի, երգեցին «Խաչի
քո Քրիստոս երկիրպագանեմք» շարականը: Հավարտ երեկոյան ժամերգության
ռեհաններն ու ծաղիկները բաժանվեցին ներկա հավատացյալներին:
Ի ԴԵՊ
Սբ. Նշան եկեղեցում, հավարտ սրբազան արարողության, Շիրակի թեմի բարեխնամ
Առաջնորդ Տ. Միքայել եպս. Աջապահյանը, շնորհակալություն հայտնեց
երգեհոնահար, Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիայի նախկին մենակատար
Նարինե Սիմոնյանին՝ եկեղեցուն երգեհոն նվիրելու համար: Հիշեցնենք,
որ դեռեւս 1991 թվականին Փարիզ մեկնած Նարինեի համար սկսվում է չափազանց
դժվար աշխատանքի եւ մեծ հաջողությունների մի ժամանակաշրջան, հընթացս
որի երիտասարդ երաժշտագետը կատարելագործում ու բյուրեղացնում է իր
վարպետությունը խոշորագույն երգեհոնահարներից մեկի՝ Մարտի Քլեր Ալենի
դասարանում:
Թեեւ Նարինե Սիմոնյանը բնակվում եւ ստեղծագործում է Ֆրանսիայում,
սակայն չի կորցրել կապը հայրենի քաղաքի հետ, ինչի վառ վկայությունն
է Ս. Նշան եկեղեցուն երգեհոն նվիրելը, որով երգեհոնարարը հնչեցրեց
Սուրբ Պարագը:
Սրբազան Հայրը նաեւ իր ցավակցությունը հայտնեց Ս. Նշան եկեղեցու
երգչախմբի խմբավար վաղամեռիկ Էմմա Հովհաննիսյանի ընտանիքին:
ՀԻՇԱՏԱԿ ՄԵՌԵԼՈՑ
Սեպտեմբերի 17-ին՝ երկուշաբթի օրը, Սուրբ Յոթվերքում մատուցվեց մեռելոցի
Սուրբ եւ անմահ Պատարագ: Օրվա պատարագիչն էր Տ. Ավետիք աբղ. Սողոմոնանը:
ԱԼՎԱՐԴ ԿԱՂԶՎԱՆՑՅԱՆ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐԸ՝ ԳԵՎՈՐԳ ՂԱԶԱՐՅԱՆԻ
>>>
|
|