| ԽԱՉԻ
ԳՅՈՒՏԻ ՏՈՆԸ ՇԻՐԱԿԻ ԹԵՄՈՒՄ
«Եւ այժմ վասն սրբոյ աստուածային քոյ նշանի.
Շնորհեա զերկնային զխաղաղութիւնդ ամենայն աշխարհի»:
ՇԱՐԱԿՆՈՑ
 ոլոր
ժամանակներում Աստված յուրաքանչյուր սերնդի մեջ Իր զորությունը ցույց
է տալիս նյութական առարկաների միջոցով: Ճիշտ այդպես էլ աստվածային
զորությունը խորհրդաբար բնակվում է նաեւ Խաչի մեջ: Հիրավի նրան մերձենալով
ու նրան հայելով՝ անմիջապես երկինք ենք բարձրանում: Մենք Խաչը դիտում
ենք որպես Ամենակալի ներկայության մի վայր, Տիրոջ սրբարան եւ Աստծո
տնօրինական խորհուրդների շտեմարան: Այս մասին է վկայում Սողոմոն
Իմաստունի խոսքը. «Նա կենաց ծառ է բոլոր նրանց համար, ովքեր ապավինում
են նրան եւ վստահությամբ հենվում նրա վրա՝ ինչպես Տիրոջ վրա» (Առակ.
Գ 18):
Խաչի տոների մեջ, իր յուրօրինակ պատմությամբ, առանձնանում է Խաչի
գյուտի տոնը: 313 թվականին, Միլանոյի հրովարտակով, հռոմեական կայսրությունում
քրիստոնյաներին արտոնվեց ազատորեն դավանել նոր կրոնը, իսկ Երուսաղեմը
դարձավ ուխտավայր, ուր աշխարհի տարբեր ծագերից, սրբազան վայրերը
տեսնելու էին գալիս մեծաթիվ ուխտավորներ: Ուխտի է գալիս նաեւ Կոստանդիանոս
կայսեր մայրը՝ Սրբուհի Հեղինեն, 327 թվականին: Այստեղ, արքայամոր
ջանքերով, գտնում են Տիրոջ գերեզմանը, որի վրա նա կառուցել է տալիս
Ս. Հարության տաճարը:
Բարեպաշտ թագուհին հետամուտ է լինում Քրիստոսի Խաչափայտը գտնելուն:
Հետեւելով Հուդա անունով մի հրեա հնագետի խորհրդին՝ համաձայն նրա
մատնանշումների, Հեղինեն բարձրանում է Գողգոթա, որն այդ ժամանակ
մոռացված վայր էր եւ գործածվում էր որպես աղբատեղի: Պեղելով եւ մաքրելով
ժայռը՝ գտնում են Հիսուսի եւ երկու ավազակների խաչափայտերը: Ըստ
ավանդության՝ նոր մահացած մի պատանի են բերում եւ հաջորդաաբր նրա
վրա դնում խաչափայտերը: Երբ պատանին նրանցից մեկի հպումով հարություն
է առնում, իմանում են, թե որն է ճշմարիտ Խաչափայտը:
Այդ հրաշքը տեսնելով՝ հրեա բնագետը եւս դառնում է քրիստոնյա, նվիրվում
անդուլ քարոզչության՝ հասնելով եպիսկոպոսական աստիճանի: Այդ բնագետը
հրեա Կյուրեղ եպիսկոպոս Երուսաղեմացին էր:
Ճշմարիտ Խաչափայտը դրվում է Քրիստոսի գերեզմանի վրա կառուցված Ս.
Հարության տաճարում: Իսկ Հեղինե թագուհին մի մասունք է ստանում Խաչափայտից:
Ահա այս գյուտի՝ Խաչափայտը բարձրացնելու հիշատակն են տոնախմբում
քրիստոնյա բոլոր Եկեղեցիները: Խաչի նշանը, որով պարծենում է Պողոս
Առաքյալը, բովանդակ քրիստոնյա աշխարհում դառնում է հարգանքի ու պաշտամունքի
առարկա եւ համարվում քրիստոնյաների խորհրդանիշ:
Հոկտեմբերի 29-ին վերստին համահունչ ղողանջեցին հայոց աղոթատների
զանգերը՝ ի լուր ամենքի ավետելով, Խաչի գյուտի տոնի ուրախ առիթով,
մատուցվելիք Սուրբ եւ անմահ Պատարագի սկիզբը: Ս. Պատարագ մատուցվեց
նաեւ Գյումրու Ս. Աստվածածին, Ս. Նշան, Ս. Հակոբ, Ս. Սարգիս, Ս.
Մինաս եւ Ս. Հռիփսիմե եկեղեցիներում:
ԱԼՎԱՐԴ ԿԱՂԶՎԱՆՑՅԱՆ
>>>
|
|
